Trafik kazaları sonrasında araç sahiplerinin karşılaştığı önemli sorunlardan biri, aracın ikinci el değerindeki düşüştür. Bu durum, aracın tamir edilip kullanılabilir hale getirilmesine rağmen piyasa değerinin azalmasıyla sonuçlanır ve hukuki literatürde araç değer kaybı olarak tanımlanır. Kazanın meydana gelmesinde kusursuz ya da az kusurlu tarafsanız, araç değer kaybınızı talep etme hakkınız bulunmaktadır.
Araç Değer Kaybı Nedir?
Araç değer kaybı, trafik kazası sonucu tamir edilen bir aracın ikinci el piyasa değerinde meydana gelen düşüştür. Değişen parçalar, boya işlemleri veya kaza kayıtlarının görünürlüğü, aracın alım satım değerini olumsuz etkiler. Araç sahipleri, bu kaybı karşı tarafın sigorta şirketinden talep etme hakkına sahiptir. Ancak, değer kaybı taleplerinin kaza tarihinden itibaren 2 yıl içinde yapılması gerekmektedir.
Araç Değer Kaybı Alınabilmesi İçin Yapılması Gereken Adımlar
- Kaza Tespit Tutanağının Düzenlenmesi:
- Trafik kazası sonrasında, olay yerinde mutlaka bir kaza tespit tutanağı düzenlenmelidir. Bu tutanak, kusur oranlarının belirlenmesi ve değer kaybı talebinizin hukuki temeli için zorunludur.
- Hasar Dosyasının Açılması:
- Aracınız onarım için servise teslim edildikten sonra, sigorta şirketi nezdinde bir hasar dosyası açılır.
- Hasar dosyasına bağlı olarak, bağımsız bir eksperden rapor alınır. Eksper raporunda aracın hangi parçalarının hasar gördüğü, hasarın büyüklüğü ve onarım detayları gibi bilgiler yer alır.
- Değer Kaybı Başvurusu:
- Eksper raporunun tamamlanmasının ardından, Karayolları Trafik Kanunu m.97 uyarınca kusurlu tarafın sigorta şirketine başvuruda bulunulmalıdır.
- Bu başvuru, e-posta veya KEP (Kayıtlı Elektronik Posta) yoluyla yapılabilir. Başvurunun ulaştığına dair kanıt saklanmalıdır.
- Sigorta Şirketinin Cevap Süresi:
- KTK m.97’ye göre sigorta şirketi, başvuruyu aldıktan sonra 15 gün içinde yanıt vermekle yükümlüdür.
- Eğer bu süre içinde yanıt alınmaz ya da talep reddedilirse, bir sonraki aşamaya geçebilirsiniz.
- Tahkim veya Dava aşaması:
- Sigorta şirketinin olumsuz yanıtı veya yanıt vermemesi durumunda, şu yollar
- izlenebilir:
- Sigorta Tahkim Komisyonu: Daha hızlı sonuç almak için tahkim yoluna başvurabilirsiniz. Süreç genellikle 4-6 ay içinde sonuçlanır.
- Genel Mahkemelerde Dava: Alternatif olarak, genel mahkemelerde dava açarak hak talebinde bulunabilirsiniz.
DEĞER KAYBI NASIL HESAPLANIR ?
Anayasa Mahkemesi’nin 17/07/2020 tarihli ve 2019/40.E, 2020/40.K. sayılı kararı ile Karayolları Trafik Kanunu’nun 90. maddesindeki Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarına atıf yapan ibaresinin ve ilgili kanunun 92. maddesinin Anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir. Bu nedenle, değer kaybı tazminatına ilişkin hesaplamalarda reel değer kaybı esasına göre hesaplama yapılmaktadır. Yargıtay’ın da benimsediği bu hesaplama yöntemine göre, aracın serbest piyasa koşullarına göre kaza tarihi itibariyle hasarsız halindeki ikinci el rayiç değeri ile aracın yaşı, özellikleri, hasar miktarı, hasarlı kısımların özellikleri ve daha önce karışmış olduğu kazalar da dikkate alınarak, kazadan sonraki onarılmış halinin rayiç değeri tespit edilir. Bu iki değer arasındaki fark, aracın değer kaybını oluşturur.
Hukuki Süreçte Profesyonel Destek
Değer kaybı talepleri, vatandaşlar tarafından bireysel olarak yapılabilse de tahkim ve yargılama süreçleri hukuki bilgi ve deneyim gerektiren teknik detaylar barındırmaktadır. Bu süreçte başvuruların eksiksiz hazırlanması, bilirkişi raporlarının doğru değerlendirilmesi ve itirazların etkili bir şekilde sunulması, hak kayıplarının önlenmesi açısından kritik öneme sahiptir. Özellikle, avukatlık ruhsatı olmayan kişi veya kuruluşlar tarafından hukuki danışmanlık verilmesi yasalarca engellenmiş bir durumdur. Vatandaşların bu konuda dikkatli olması ve hukuki süreçlerde yetkin kişilerden destek alması önemlidir. Avukatlık Kanunu gereği, hukuki danışmanlık hizmeti ve yargı süreçlerinde temsil yetkisi yalnızca avukatlara aittir. Değer kaybı taleplerinde hak kaybı yaşamamak ve süreci doğru bir şekilde yönetmek için, yetkili bir avukattan destek almanız önem arz etmektedir.
Av.Murat Can Özgün